Τα λευκά σαν χιόνι τραγούδια.....

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ. ΘΑΝΟΣ ΕΥΘΥΜΕΡΟΣ

Το χιόνι (αρχαία ελληνικά: η χιών) δημιουργείται μεταξύ, κάτω ή πάνω από τα στρώματα των νεφών, ανάλογα του πλάτους και της θερμοκρασίας των νεφών, από τη συμπύκνωση των υδρατμών σε θερμοκρασία κατώτερη του σημείου πήξεως αλλά με πολύ βραδύ ρυθμό. 

Έτσι το χιόνι αποτελείται από κρυστάλλους πάγου, που ενωμένοι μεταξύ τους χαλαρά σχηματίζουν τις λευκές και ελαφρές χιονονιφάδες.

Μεγάλες ποσότητες σχηματίζονται στα ψηλά νέφη σε όλα τα πλάτη της Γης. Αν και είναι κοινότατο στους πόλους εν τούτοις σχηματίζεται περισσότερο στις βόρειες εύκρατες ζώνες επειδή ο αέρας περιέχει περισσότερη υγρασία. 

Στα πολικά όρη, οροπέδια αλλά και στα ψηλότερα όρη πέφτει σε μεγάλη ποσότητα, έκταση και βάθος ώστε η πίεση των τελευταίων στρώσεων το μετατρέπει σε πάγο, σχηματίζοντας έτσι τους παγετώνες που στις πολικές περιοχές καλύπτουν χιλιάδες τετραγωνικά μίλια.

Να δούμε πιο κάτω μερικά τραγούδια που περιέχουν τη λέξη χιόνι, χιονιάς, χιονίζει, στους στίχους τους.

1. Αννούλα του χιονιά

Αννούλα του χιονιά. Σε αυτό, ο Αντώνης Καλογιάννης, σε ρόλο φαντάρου, παραμιλά το όνομα της αγαπημένης του Αννούλας στη σκοπιά.

Σε μουσική Μάριου Τόκα και σε στίχους του συγκινητικού Σαράντη Αλβιζάτου, το τραγούδι αυτό διεκδικεί τον τίτλο του πιο γνωστού τραγουδιού που έχει γραφτεί όχι μονάχα για το χιόνι αλλά και για γυναικείο όνομα.

2. ΚΙ ΕΣΥ ΘΑ ΦΥΓΕΙΣ

Το δίδυμο των επιτυχιών, Πλέσσας-Παπαδόπουλος, χάρισαν στον Τόλη (το Βοσκόπουλο φυσικά. Υπάρχει άλλος Τόλης;) ένα από τα πιο όμορφα τραγούδια της καριέρας του. 

Στους στίχους του Κι εσύ θα φύγεις, ο χωρισμός είναι τόσο αβάσταχτος όσο ο χιονιάς για τα σπουργίτια: «Ένα ρολόι σταματημένο / ένα καράβι ναυαγισμένο / ένα σπουργίτι κυνηγημένο απ’ το χιονιά».

3. Αγριολούλουδο

 Το πασίγνωστο και χιλιοτραγουδισμένο Αγριολούλουδο των Νικολόπουλου και Πυθαγόρα έχει κι αυτό χιόνι στους στίχους του. 

Κι ας μην το έχουμε προσέξει. 

Λογικό, διότι η λέξη αγριολούλουδο που ακολουθεί, ερμηνευμένη με τον μοναδικό τρόπο του Στέλιου Καζαντζίδη, λειτουργεί σαν οδοστρωτήρας και σαρώνει καθετί άλλο. «Κι αν χιονίζει και αν βρέχει / τ’ αγριολούλουδο αντέχει».

4. Τώρα που ‘ρχονται τα χιόνια

Για το χιόνι έχει τραγουδήσει και ο μεγάλος Γρηγόρης Μπιθικώτσης στο Τώρα που ‘ρχονται τα χιόνια του Απόστολου Καλδάρα. 

Στους ιδιαίτερα μελαγχολικούς στίχους του, τα χιόνια παραπέμπουν στο τέλος της νιότης: «Τώρα που ’ρχονται τα χιόνια / σκέπτομαι κάθε στιγμή / πώς με γέλασαν τ’ αηδόνια / που μιλούσανε μαζί, / πώς με γέλασαν τ’ αηδόνια, / πώς με γέλασ’ η ζωή». 

Η μεταφορά αυτή (χιόνι-άσπρα μαλλιά/γηρατειά) είναι γοητευτική μέσα στη λαϊκή της απλότητα.

5. Φωτιά χιονίζει ο ουρανός

 Από τη φωτιά και το χιόνι εμπνεύστηκε και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος σε έναν από τους πιο επιτυχημένους και διαχρονικούς δίσκους της ελληνικής δισκογραφίας. 

Στο Μη μιλάς, κινδυνεύει η Ελλάς ο Νταλάρας τραγούδησε, ανάμεσα σε άλλα τραγούδια σε μουσική του Χρήστου Νικολόπουλου, για τη φωτιά που χιονίζει ο ουρανός. Και γράφτηκε ιστορία.

«Φωτιά χιονίζει ο ουρανός / και καίγονται τ’ αστέρια / απόψε που φεύγεις και τρέχεις στη νύχτα / να βρεις ξένα χέρια».

6. Σαν παιδί

 
Όταν ο Φώτης Σιώτας ερμηνεύει Θανάση Παπακωνσταντίνου δημιουργούνται μικρά διαμάντια. 

Στο Σαν παιδί, από το δίσκο Ο Ελάχιστος Εαυτός, συναντάμε τον διαλεκτικό συνδυασμό της φωτιάς και του χιονιού, ο οποίος παρεμπιπτόντως έχει εμπνεύσει και το αμέσως επόμενο τραγούδι.

«Σελήνη δώσ’ μου την άλλη σου πλευρά / Η ανάσα είναι σαν πριόνι / Κόβει το χρόνο και σκορπά / στην άχραντη σιγή / φωτιά και χιόνι».

7. Μια τέτοια νύχτα

 
Το 2001 ο Χάρης και ο Πάνος Κατσιμίχας κυκλοφόρησαν το δίσκο 20 χρόνια Live. Σε αυτόν, ο Χάρης απαγγέλει στίχους από τα Γυάλινα Γιάννενα του Μιχάλη Γκανά, με μουσική υπόκρουση το παραδοσιακό Πήγαινα το δρόμο, δρόμο. 

Το Μια τέτοια νύχτα πριν από χρόνια δεν είναι τραγούδι. Κι όμως, τα χρόνια εκείνα της κυκλοφορίας του, έπαιζε συχνά στα ραδιόφωνα.

«Ξημερώματα, μπήκε στα Γιάννενα / Στο πρώτο χάνι έφαγε και κοιμήθηκε τρία μερόνυχτα / Ξύπνησε απ’ το χιόνι που έπεφτε μαλακά».

8. Μεγάλη Πόλη

 Η λίστα ξεκινά με ένα τραγούδι από το σύγχρονο έντεχνο ρεπερτόριο. Ήταν 2003 όταν ο Μανώλης Φάμελλος συνεργάστηκε με τη Δήμητρα Γαλάνη. 

Στο τραγούδι τους, μιλούν για τη Μεγάλη Πόλη. 

Εκεί, όπου επικρατεί ο κυνισμός και «η αγάπη έχει χαθεί». Μα ας μη χάνουμε τις ελπίδες μας, γιατί «κάτω από το χιόνι / μια καρδιά χτυπά / βαθιά μες στη γη».

9. Θα με δικάσει

 
Ο Δημήτρης Λάγιος έγραψε τη δωρική μουσική και ο Μιχάλης Μπουρμπούλης τους σουρεαλιστικούς στίχους του Θα με δικάσει. 

Το αποτέλεσμα προκαλεί ρίγη συγκίνησης. Η πρώτη εκτέλεση ανήκει στη σπουδαία Σωτηρία Μπέλλου. Ακολούθησαν πολλές επανεκτελέσεις, με εκείνη της Μάρθας Φριντζήλα να ξεχωρίζει.

Λέγεται πως οι στίχοι παραπέμπουν στη Μικρασιατική Καταστροφή. 

Ίσως πάλι περιγράφουν εικόνες από πίνακες του Θεόφιλου. 

Όπως και να’ χει, είναι υπέροχοι. «Θα με δικάσει ο κούκος και τ’ αηδόνι / μα στην Αγιάσο σταυρουδάκι μου χρυσό / τις νύχτες που θα πέφτει άσπρο χιόνι / οι Τσέτες θα κρεμάνε το Χριστό».

ΠΗΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ. 1. ogdoo.gr

                          2. el.wikipedia.org  

10. Πόλη Χιόνι

Πόλη Χιόνι, σε στίχους Άντρη Θεοδώρου και μουσική Φίλιππου Πλιάτσικα

Γεμάτο δάκρυα στάζει το πέλαγος.
Μοιάζει το χιόνι σου φέτος να καίει.
Μοιάζει το μέλλον να είναι απροσπέραστο
σ’ ένα παρόν που στενάζει και κλαίει.