Βιολί - Το όργανο της δεξιοτεχνίας με τα πλούσια ηχοχρώματα και τη μεγάλη τονική έκταση

Έγχορδο μουσικό όργανο με τόξο. Έχει τέσσερις χορδές (σολ, ρε, λα, μι), που κουρδίζονται κατά πέμπτες. Η προέλευσή του, όπως άλλωστε και όλων των οργάνων με τόξο, είναι αβέβαιη. 

Ίσως να προέρχεται από το αραβικό ρεμπάμπ, που έγινε γνωστό στην Ευρώπη μετά την αραβική εισβολή στην Ισπανία το 711 μ.Χ. 

Η σημερινή του ονομασία απαντάται για πρώτη φορά στη Γαλλία το 1577, όταν ο βιολονίστας και χορογράφος Μπαλτατζαρόνι αναφέρεται ότι πήγε στο Τορίνο με «μια ομάδα από βιολονίστες»...

 Ωστόσο, πατρίδα του βιολιού είναι η Ιταλία. Και πραγματικά, τα πρώτα αυθεντικά όργανα του είδους είναι ιταλικής κατασκευής, καθώς ιταλικές ήταν και οι οικογένειες οργανοποιών (μεταξύ των οποίων οι Αμάτι, Γκουαρνέρι και Στραντιβάριους), που κατάφεραν να κατασκευάσουν όργανα ανυπέρβλητης τελειότητας. 

 Όργανο δεξιοτεχνίας με πλούσια ηχοχρώματα και μεγάλη τονική έκταση, το βιολί γνώρισε πάντα εξαιρετική δόξα, είτε χρησιμοποιήθηκε ως όργανο-σολίστ είτε ως όργανο ορχήστρας, όπου μάλιστα ο αριθμός των βιολιών ξεπερνά κατά πολύ τον αριθμό όλων των άλλων οργάνων. 

Είναι αδύνατον να αναφέρει κανείς όλα τα έργα για βιολί που γράφτηκαν από τον Μπαχ και ύστερα. 

Ωστόσο, ως παραδείγματα μπορούν να αναφερθούν τα δύο Κοντσέρτα,σε λα μείζονα και μι ελάσσονα του Μπαχ, το Κοντσέρτο σε ρε μείζονα του Μπετόβεν, και τα Κοντσέρτα των Μότσαρτ, Μέντελσον, Μπραμς, Τσαϊκόφσκι, Μπάρτοκ κλπ. Λαμπρές δεξιοτεχνικές παρτιτούρες για βιολί έγραψαν ο Μορίς Ραβέλ και ο Κάρολ Σιμανόφσκι. Τέλος, διάσημοι δεξιοτέχνες, από τον Τζουζέπε Ταρτίνι έως τον Νταβίντ Όιστραχ, συνετέλεσαν ώστε σε κάθε εποχή ο ανυπέρβλητος ήχος του βιολί να διαδίδεται όλο και περισσότερο. 

Το βιολί είναι ένα από τα ελάχιστα όργανα με παρουσία σε εθνικές μουσικές χωρών τόσο απομακρυσμένων μεταξύ τους: από τη Ρωσία και τις σκανδιναβικές χώρες έως τη νότια Ευρώπη και την Αμερική. 
Σε καθεμία έχει διαφορετικό ρόλο και σημασία. 

Στη χώρα μας, το βιολί συνδέθηκε και με τη λαϊκή (δημοτική) μουσική διαφόρων περιοχών, κυρίως όμως των νησιών του Αιγαίου (νησιώτικα) και των περιοχών όπου διέμεναν οι Τσιγγάνοι, στη μουσική των οποίων έχει πρωταρχικό ρόλο. 

Στην Αμερική πάλι, συνδέθηκε με τη μουσική κάντρι, της αγροτικής επικράτειας, όπου μάλιστα ονομάζεται διαφορετικά (fiddle). Μια γλωσσική παρεξήγηση οδήγησε εξάλλου στη σύγχυση μεταξύ βιολιστή και βιολονίστα, καθώς στη χώρα μας η βιόλα ήταν όργανο αποκομμένο από τη λαϊκή μουσική και οι οργανοπαίκτες του βιολιού μονοπώλησαν τον όρο βιολιστής.



ΠΗΓΗ. musicheaven.gr