Χρυσή Δεκαετία. Όλοι καταλαβαίνουμε ότι μιλάμε για τη δεκαετία του ’60.
Ίσως γιατί αυτά τα απλά σόλα με feeling δεν βρήκαν ποτέ όμοιά τους κι ας έχουν περάσει 55 χρόνια, από τότε που ξεπετάχθηκαν τα μοντέρνα συγκροτήματα.
Όσο πολύπλοκη κι αν έγινε η μουσική, όσο κι αν η τεχνολογία έφερε κομπιούτερ και d.j. στις ηχογραφήσεις, ο ήχος δεν κατάφερε να γίνει τόσο ζεστός. Ίσως μέσα στην πολυπλοκότητα της εποχής μας να αναζητούμε κάτι πιο απλό, όπως ο ήχος των 60ς.
Εδώ και αρκετά χρόνια επανακυκλοφόρησαν τα τραγούδια εκείνης της
εποχής, για να φέρουν ξανά στο προσκήνιο την ελληνική ποπ-ροκ σκηνή, για
την οποία μιλήσαμε με πολλούς από τους πρωταγωνιστές της. Όλοι μας
διαβεβαίωσαν ότι δεν φανταζόντουσαν τότε πόση αξία θα είχε αυτό που
έκαναν, μετά από τόσα χρόνια.
Το ίδιο συμβαίνει και με τη δεκαετία ’70, μια παρεξηγημένη εποχή, που δίνει τα τελευταία χρόνια μια μάχη.
Το ίδιο συμβαίνει και με τη δεκαετία ’70, μια παρεξηγημένη εποχή, που δίνει τα τελευταία χρόνια μια μάχη.
Το ροκ στην Ελλάδα κυνηγήθηκε
και πολλές φορές πέρασε στο περιθώριο άδικα, γιατί μέσα σ’ αυτά τα
συγκροτήματα υπήρχαν μεγάλα μουσικά ταλέντα, αξεπέραστοι κιθαρίστες και
σπουδαίοι ντράμερ που τους αφομοίωσε το σύστημα και δεν μπόρεσαν να
παίξουν αυτά που ήθελαν. Μοιραία, άλλαξαν μουσική κατεύθυνση και
αναγκάστηκαν για λόγους επιβίωσης, να περάσουν στο «αντίπαλο
στρατόπεδο».
Κάποιοι προσπαθούν να βάλουν στο περιθώριο μια για πάντα την υπόθεση ελληνικό ροκ. Ή ροκ στην Ελλάδα. Ίσως να πετύχουν πιο εύκολα το στόχο τους τώρα, γιατί πλέον το ροκ είναι ακίνδυνο.
Όμως, υπήρξε κίνημα και δεν μπορεί να σβηστεί. Μεγάλο μέρος της
νεολαίας εκφράστηκε μέσα από αυτό και το πήρε πολύ σοβαρά. Μπορεί να
είμαστε στην εποχή της κονόμας, όμως το ροκ παραμένει τρόπος ζωής για
κάποιους. Άλλωστε, πάντα το ροκ ήταν για λίγους. Αυτός είναι ο ρόλος
του, αυτή η ομορφιά του, αυτή η δύναμή του…
The 60s
Κυρίες και κύριοι καθίστε αναπαυτικά στην πολυθρόνα σας, βάλτε ένα
βερμουτάκι για να ζεσταθείτε, μια και έχετε να αναπολήσετε πολλά. Θα
γυρίσουμε πίσω, στη χρυσή δεκαετία και το έτος 1964.
Στην Αθήνα του
1.000.000, των μονοκατοικιών, της αλάνας, των τεράστιων αμαξιών ή της
κούρσας, αν προτιμάτε. Την Αθήνα της παρέας, της γειτονιάς, των αυλών,
των τζουκ μποξ, των πάρτυ, της ρομάντζας, του καθαρού ουρανού.
Την Αθήνα
των νάιτ κλαμπ, των δροσερών κοριτσιών, των ομοιόμορφα ντυμένων
αγοριών, με λίγα λόγια την εποχή της ανθρωπιάς.
Μια γουλιά βερμούτ και…
φύγαμε.
Οι μετασεισμικές δονήσεις του μεγάλου σεισμού των Beatles και
Rolling Stones του ’63 είχαν αντίκτυπο και στην Ελλάδα.
Ξαφνικά, άρχισαν
να ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, δεκάδες μοντέρνα συγκροτήματα, όπως
αποκαλούνταν τότε. Ήταν η εποχή που το κίνημα της ποπ άρχισε να γίνεται η
μεγαλύτερη αρρώστια των τηνέιτζερς. Το Rock’n’Roll συγκλόνιζε τους
νέους στα θρυλικά εκείνα πάρτυ με τα τεπάζ και Φίλιπς πικαπάκια με τα
45άρια.
Το πρώτο ελληνικό συγκρότημα (ορχήστρα λέγονταν τότε) ήταν οι Jav Adamas and Kouka που σχηματίστηκαν το 1959 στην Αθήνα. Λίγο αργότερα δημιουργήθηκαν οι Κομήτες στη Θεσσαλονίκη στους οποίους έπαιζε σαξόφωνο ο Γαλακτερός, πατέρας του γνωστού μπασκετμπολίστα.
Όλα άρχισαν όταν σχηματίστηκαν οι Forminx, το 1964. Δεν ήταν άλλοι
από τους νεαρούς τότε Βαγγέλη Παπαθανασίου (όργανο), Τάσο Παπασταμάτη
(φωνή), Βασίλη Μπακόπουλο (κιθάρα), Σωτήρη Αρνή (μπάσο) και Κώστα Σκόκο
(ντραμς). Αυτοί έφεραν τη γιάνκα στη μόδα και τους τηνέιτζερ πιο κοντά
στα πάρτυ.
Πιασμένοι από τη μέση του μπροστινού χόρευαν ασταμάτητα το
«Jeronimo Yanka». Άνθρωπός τους ήταν ο Νίκος Μαστοράκης. Μάνατζερ,
στιχουργός και διοργανωτής συναυλιών με παραλήρημα ενθουσιασμού,
υστερίες και Forminxmania.
Ο Πασχάλης με τους Olympians με την επιτυχία τους άνοιξαν το δρόμο σε δεκάδες συγκροτήματα να ανθίσουν στα 60ς (αρχείο Γιάννη Νέγρη).
Την ίδια εποχή παρατηρείται βομβαρδισμός από νέα συγκροτήματα. Πιο
εμπορικοί οι Charms γνωρίζουν τεράστια επιτυχία το ’65 με τη σύνθεση:
Μάικ Ροζάκης (φωνή), Κώστας Νικολόπουλος (κιθάρα), Τέρης Ιερεμίας
(όργανο), Γιώργος Στρατής (ντραμς) και Πέτρος Πολλάτος (σαξόφωνο).
Ποιος
δεν είχε τραγουδήσει το «Τρελοκόριτσο» στο ζενίθ της δημοτικότητάς
τους, το 1968.
O εκπληκτικός ντράμερ Τζίμης Νταής των Juniors με ισχυρή παρουσία στα 60ς. Εδώ και πολλά χρόνια ζει στην Αμερική και είναι ενεργός μουσικός.
Τη δική τους ιστορία άρχισαν να γράφουν το ’64 οι Idols με τους
Ντέμη Ρούσσο (μπάσο), Τζο Μισσά (φωνή), Αντώνη Γιούλη (κιθάρα), Νότη
Λαλαΐτη (όργανο), Ντίνο Παπαβασιλείου (πιάνο) και Νίκο Τσιλογιάννη
(ντραμς).
Διασκευάζουν ξένα τραγούδια και προκαλούν «Τρικυμία στην
Καρδιά» του νεαρόκοσμου με το 45άρι τους, το 1968, στην Odeon.
«Μαρία… ου ου! Do you wanna dance the babies yanka?» ρωτούσε τα
κοριτσάκια ο Εύρης Παρίτσης, ο τραγουδιστής των Juniors. Το πιο άτυχο
συγκρότημα της δεκαετίας.
Σε τροχαίο σκοτώθηκε ο μπασίστας και ψυχή του
γκρουπ Θάνος Σουγιούλ, ενώ ο μεγαλύτερος κιθαρίστας των 60ς, ο Αλέκος
Καρακαντάς, χτύπησε σοβαρά το χέρι του κι έχασε τη λάμψη του.
Οι Juniors με τον Eric Clapton (δεξιά) μαζί τους - αντικαθιστά τον τραυματία κιθαρίστα Αλέκο Καρακαντά - σε μουσικό πρωινό στην Τερψιθέα μετά το αυτοκινητιστικό δυστύχημα που έπληξε το συγκρότημα.
Ένα χρόνο πριν διαλυθούν -μετά το ατύχημα- έπαιξαν στο Igloo της
Φωκίωνος Νέγρη, στην Κυψέλη, με τον Eric Clapton!
Ο μεγάλος Βρετανός
μπλουζίστας κυκλοφορούσε με το όνομα Angelo Mysteriogo, λόγω προβλήματος
με την εταιρία του.
Ήταν περιπλανώμενος μουσικός τότε, πριν φτιάξει
τους Cream. Άλλα μέλη των Juniors ήταν οι Τζίμης Νταής (ντραμς), Λάκης
Βλαβιανός (όργανο) και ο Δημήτρης Ρόμπος (σαξόφωνο), όταν το έσκαγε από
το σπίτι του!
Οι Stormies έγιναν γνωστοί όταν συνόδεψαν τη Ζωή Κουρούκλη στο
45άρι «Let’s Shake Baby / The Girl Of Ye Ye».
Αποτελούνταν από τους
Αλέκο Γλύκα (κιθάρα, φωνή), Μάκη Σαλιάρη, τον γνωστό επιχειρηματία,
(τύμπανα), Θέμο Πέτρο (μπάσο) και Σπύρο Μεταξά (κιθάρα). Για ένα φεγγάρι
πέρασαν από τους Stormies οι Ντέμης Ρούσσος και Λουκάς Σιδεράς.
Οι Blue Eyes από τη Θεσσαλονίκη, το ‘68, με το Γιάννη Μηλιώκα (δεύτερος αριστερά) στη σύνθεσή τους (από το αρχείο του Γιάννη Νέγρη).
M.G.C.: Οι πρώτοι ρόκερς
Όμως, ενώ όλοι έπαιζαν ποπ, υπήρξαν κάποιοι που έπαιξαν πρώτοι ροκ
μουσική στην Ελλάδα.
Οι πρώτοι που συμπεριέλαβαν στο ρεπερτόριό τους
κομμάτια των Jimi Hendrix, Rolling Stones, Cream, Bob Dylan αλλά και
blues διασκευές κομματιών των Butterfield Blues Band! Βαφτίστηκαν
M.G.C., δηλαδή Modern Greek Combo, από τον Ντίνο Ηλιόπουλο, σε μια
τυχαία συνάντησή τους στα μέσα της δεκαετίας.
Εικοσιπέντε μουσικοί
παρέλασαν από το γκρουπ. Μεταξύ αυτών ο πρώτος ιστορικός ντράμερ τους
Άλκης Παναγιωτίδης, ο γνωστός ηθοποιός. Η καλύτερη σύνθεσή τους ήταν:
Δημήτρης Πουλικάκος (φωνή), Δημήτρης Πολύτιμος (πλήκτρα) -ακόμη παίζουν
μαζί- Δημήτρης Μπελιγιάννης (κιθάρα), Αντώνης Τριανταφύλλου (μπάσο) και
Λάκης Τσαγγάρης (ντραμς).
Ο Πολύτιμος τότε έπαιζε με φαρφίσα στο
χαρακτηριστικό ήχο των M.G.C. που τόλμησαν να βγάλουν το «Foxy Lady» του
Hendrix σε δίσκο 45 στροφών!
Οι M.G.C. σε μια πρόβα στο κλαμπ «Λεωνίδας» το 1968. Ο Δ. Πουλικάκος ξαπλωμένος εξηγεί κάτι στον Δ. Πολύτιμο που πάντα ήταν τόσο τυπικός και οργανωτικός. Είναι ο μόνος που κρατάει στυλό για τις σημειώσεις του.
Μεγάλη επιτυχία γνώρισαν με το «Miss Marple Theme», ένα φανταστικό
θέμα των ταινιών της Αγκάθα Κρίστι, που βασίζεται στο πιάνο και
ηχογραφήθηκε μετά από προτροπή του Νίκου Μαστοράκη.
Σημαντική ήταν και η
προσφορά στο γκρουπ του Γιάννη Πετροπουλάκη (μετέπειτα διοργανωτή blues
- jazz συναυλιών στην Ελλάδα), που ήταν μπασίστας και συνθέτης του «I’m
Gonna Cut My Head».
Με αυτόν στο μπάσο και τον Πουλικάκο θεατή (μετά
προσχώρησε στο γκρουπ ως μπασίστας και με προτροπή του Πολύτιμου ανέλαβε
τα φωνητικά), οι M.G.C. άνοιξαν τη συναυλία των Rolling Stones στην
Αθήνα, στις 17 Απριλίου του ’67. Οι M.G.C., σύμφωνα με τον Δ. Πολύτιμο
τράβηξαν, έστω και για λίγο, την προσοχή του Brian Jones.
Φυσικά ήταν πιο κοντά στον ήχο του βρετανικού γκρουπ, απ’ όλα τα
υπόλοιπα που έπαιξαν support (We Five, Lubbogg, Τάκης Παπασταμάτης,
Δάκης, Γκουιντόνε). Οι M.G.C. ήταν φανατικοί λάτρεις των Rolling Stones
και τα «κακά παιδιά των 60ς» στην Ελλάδα.
Οι Strangers από τη μουσικομάνα Θεσσαλονίκη. Η Θεσσαλονίκη πρωτοπόρησε σε πολλά γύρω από την μουσική (αρχείο Γιάννη Νεγρη).
Τα στέκια της Αθήνας
Η νεολαία μαζευόταν κυρίως σε τρία μέρη. Στην Πλάκα, στο Κολωνάκι
και στη θρυλική πλατεία Φωκίωνος Νέγρη. Στην Πλάκα υπήρχαν οι «9
Μούσες», εκεί που ξεκίνησαν οι M.G.C., και ο «Λεωνίδας» στην οδό Φλέσσα.
Στην Κυψέλη ήταν το «Igloo» και η «Quinta». Καλά στέκια ήταν επίσης, η
«Νεράιδα» στην Καλλιθέα, το «Queen Ann» απέναντι από της «Πάμελας» στη
Γλυφάδα, το «Paper Club», όπου έπαιζαν οι Idols στα τέλη της δεκαετίας
και ο «Φρικτός Νάνος», πίσω από το Χίλτον.
Στο Κολωνάκι μαζεύονταν μουσικοί, μετά τα live στα μπαράκια, όπου
κάθε βράδυ διέκρινες δυνατές παρέες όπως αυτή των Τάσου Φαληρέα, Γιώργου
Μπαράκου, Δημήτρη Πολύτιμου, Δημήτρη Πουλικάκου.
Το στέκι για μακαρονάδα, πιο αργά, ήταν η «Σόνια» στη Λεωφόρο
Αλεξάνδρας. Όλοι οι μουσικοί έδιναν εκεί το παρών. Εκεί φτιάχνονταν και
διαλύονταν γκρουπ απ’ τη μια στιγμή στην άλλη. Τακτικός θαμώνας ήταν και
ο Νίκος Μαστοράκης.
Τότε εμφανίστηκε για πρώτη φορά ο όρος «Μουσικό Πρωινό», δηλαδή
συναυλίες και διαγωνισμοί συγκροτημάτων που ξεκινούσαν περίπου στις 11,
το πρωί φυσικά. Οι αίθουσες των σινεμά γέμιζαν ασφυκτικά από νέους.
Παράδοση στα μουσικά πρωινά είχε το «Άννα Μαρία» στην Πατησίων, στη
στάση Λυσσιατρείο, το «Τερψιθέα» στον Πειραιά και το «Κεντρικόν» στην
Πλ. Κολοκοτρώνη.
Άλλα στέκια της εποχής ήταν το «Whiskey a go-go» στην οδό
Μαυρομματαίων, το «Green Park», το «V.i.p.s» στην Κεφαλληνίας, στην
Κυψέλη, όπου έπαιζαν οι Charms και οι Harlems με τον Λάκη Διακογιάννη
στο σαξόφωνο, η χειμωνιάτικη «Αθηναία» στην Πανεπιστημίου και το
καλοκαίρι στο Φαληρικό Δέλτα, όπου είχε εμφανιστεί ο Rocky Roberts με τη
φοβερή μπάντα με τα 5 σαξόφωνα!
Το 1967 υπήρχε το «Άριελ» στη Λ. Αλεξάνδρας με τους Mariners του
σαξοφωνίστα Φίλιππου Τσεμπερούλη, με κυρίως «μαύρο» ρεπερτόριο.
Το 1969
άνοιξε το «Ροντέο» στη Χέϋδεν, όπου λίγο αργότερα, μεταξύ άλλων,
εμφανίστηκαν οι Δάμων και Φιντίας (Π. Σιδηρόπουλος - Π. Δεληγιαννίδης)
και το «Yellow Cat», με τους Persons (αργότερα Socrates Drank The
Conium) και τους First. Υπήρχε και το κλαμπ «Ακροπόλ» στην Πατησίων με
τον Γκουιντόνε, ένα Ιταλό τραγουδιστή που έκανε πετυχημένη πορεία εκείνη
την εποχή στη χώρα μας.
ΒΙΝΤΕΟ.
M.G.C. - Foxy Lady (1968)
Η μουσική ενημέρωση
Ο Νίκος Μαστοράκης που βοήθησε τα μέγιστα τη μουσική σκηνή, γράφει
στο πρώτο εβδομαδιαίο μουσικό περιοδικό «Μοντέρνοι Ρυθμοί», που
κυκλοφόρησε την Πρωταπριλιά του ’64, με εξώφυλλο τον Johnny Halliday και
τιμή 3 δραχμές! Συνεργάτες του περιοδικού ήταν οι Γιάννης Πετρίδης,
Λευτέρης Κογκαλίδης, Θοδωρής Σαραντής και άλλοι, ενώ διευθυντής ήταν ο
Θανάσης Τσόγκας.
Ο «Θείος Μαστ», όπως αποκαλούσαν τότε τον Μαστοράκη,
ήταν πολύ δραστήριος (δημοσιογράφος, παραγωγός, μάνατζερ).
Η ραδιοφωνική
εκπομπή του «Το Λεωφορείο η Μελωδία» έγινε σημείο αναφοράς των 60ς,
γιατί χάλασε κόσμο.
Οι νέοι τότε άκουγαν και τον αμερικάνικο σταθμό, για
περισσότερη ενημέρωση στην ποπ-ροκ μουσική. Τυχεροί όσοι αγόραζαν
δίσκους -μεγάλης αξίας σήμερα- από τους Αμερικάνους που ξεπουλούσαν στη
Γλυφάδα μαζί με άλλα πράγματά τους, τις Κυριακές το πρωί.
Τα δισκάδικα ήταν σημαντική πηγή ενημέρωσης για τους νέους, τότε
που ακόμη δεν είχε μπει η τηλεόραση στη ζωή τους. Εκεί άκουγαν όλες τις
νέες επιτυχίες σε ειδικά ακουστικά που ήταν τοποθετημένα στους πάγκους.
Το κόστος των 45αριών έφθανε τις 22 δραχμές. Πολλή δουλειά είχαν τα
δισκάδικά των «Αδερφών Γιαμπίλη» στη Στοά Φέξη, το «Mambo» στην Πλ.
Κλαυθμώνος και ο «Θεοφανίδης» στον Πειραιά.
Στο ραδιόφωνο υπήρχε επίσης η εκπομπή της «Music Box», της RCA που
την επιμέλειά της είχε ο Σπύρος Καρατζαφέρης. Διαφημιστικά προγράμματα
είχαν και οι εταιρίες «Columbia», «London» με τις επιτυχίες της
«M.G.M.», «Capitol», «Atlantic» κ.α.
Οι ελληνικές εταιρίες δίσκων ήταν του Λαμπρόπουλου, του Ορφανίδη
και η ενδιαφέρουσα ανεξάρτητη «Ίκαρος», η οποία τύπωνε δίσκους που δεν
κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα από άλλες εταιρίες όπως η «Roulette». Σε όλη
την Ελλάδα υπήρχε μόνο ένα εργοστάσιο παραγωγής, αυτό του Λαμπρόπουλου
στη Ριζούπολη.
Την περίοδο 1969-74 πολλοί Έλληνες μουσικοί, μόλις είδαν την αλλαγή
σκηνικού στη χώρα μας -οι συνταγματάρχες προωθούσαν πολύ τα μπουζούκια
και οι δουλειές λιγόστεψαν- πήγαν στο Παρίσι.
Ο πυρήνας εκεί ήταν οι
Πολύτιμος, Πετροπουλάκης, Καρακαντάς, Βλαβιανός, Σταμάτης Σπανουδάκης
και οι Aphrodite’s Child: Σιδεράς, Παπαθανασίου, Ρούσσος.
Στο διάστημα
αυτό έπαιζαν σε διάφορους χώρους και συνέθεταν, με κορυφαία στιγμή το
«666» των «Παιδιών της Αφροδίτης», που ηχογραφήθηκε στο Παρίσι και
θεωρείται σήμερα το κορυφαίο άλμπουμ της ελληνικής ροκ.
Οι «Beatles» της Ελλάδας
Τρεις νέοι, οι Ντέμης Ρούσσος, Βαγγέλης Παπαθανασίου και Λουκάς
Σιδεράς ξαφνιάζονται όταν το τραίνο τους, αντί να φθάσει στο Λονδίνο,
σταματά στο Παρίσι.
Αρχίζει η μεγάλη απεργία. Ήταν Μάης του ’68. Το
ραντεβού με την αγγλική δισκογραφική εταιρία, όπου θα ηχογραφούσαν τα
τραγούδια τους αναβάλλεται επ’ αόριστον.
Έτσι, μένουν αποκλεισμένοι στο
Παρίσι, που δεν έχει πια τραίνα, αεροπλάνα, τράπεζες, ταχυδρομεία! Μόνο
τα νυχτερινά κέντρα και η τύχη τους δεν σταμάτησαν να δουλεύουν…
Μέσα σε σφαίρες, δακρυγόνα, οδοφράγματα και φωτιές με τη βοήθεια
της Νάνας Μούσχουρη και μιας Studebaker, ένα από τα καλύτερα αυτοκίνητα
της εποχής που αγόρασε ο Παπαθανασίου, ανακαλύπτουν ότι η λονδρέζικη
εταιρία έχει παράρτημα στο Παρίσι! Απέμενε να βρεθεί το τραγούδι.
Αυτό
ήταν μια σύνθεση του Γιόχαν Πάχελμπελ (σύγχρονος του Μπαχ), που
διασκεύασε ο κιθαρίστας Μισέλ Ντίντριχ. Η καλύτερη σύνθεση από τις 10
που παρουσιάστηκαν ήταν η δική τους: «Rain and Tears». Στο βίντεο κλιπ ο
Βαγγέλης είχε μουστάκι, γένια, φορούσε κόκκινο πουκάμισο, μπορντό
παντελόνι, δακτυλίδια σε όλα τα δάκτυλα, και ήταν καθιστός στο πιάνο.
ΒΙΝΤΕΟ.
Aphrodite's Child - Break
Ο
Λουκάς στα τύμπανα με μπλε παντελόνι, ριγέ πουκάμισο, μακριά μαλλιά και
μουστάκι. Στη μπασαβιόλα ο Ντέμης που τραγουδά με γαλάζιο πουκάμισο με
ροζ λουλουδάκια και στενό παντελόνι. «Βροχή και Δάκρυα» στο Βαλμπόν, σε
μια μακρόστενη πισίνα, στήλες ελληνικές και αντίγραφα αρχαίων αγαλμάτων
της Αφροδίτης.
Αυτή ήταν η αρχή και το κασέ τους φθάνει το 1.000.000 για
κάθε γκαλά! Κάθε βράδυ παίζουν μπροστά σε δισεκατομμυριούχους της
Βαλμπόν, κοντά στις Κάννες. Οι προτάσεις για συμβόλαια έρχονται βροχή
από Ν. Υόρκη, Γενεύη, Πορτογαλία.
Οι ελληνικές εφημερίδες γράφουν
περήφανες: «Οι Beatles της Ελλάδος».
Οι Aphrodite’s Child πήγαν στο Νο 1 πολλών ευρωπαϊκών χωρών. Το
«666», το τρίτο και τελευταίο τους άλμπουμ το ’72, ήταν έμπνευση του
Παπαθανασίου από την «Αποκάλυψη του Ιωάννη». Σ’ αυτό συμμετείχε και ο
Αργύρης Κουλούρης ή «Σίλβερ», που ήταν ο μεγάλος άτυχος του γκρουπ,
γιατί λόγω στράτευσης δεν ήταν στο περίφημο τραίνο που τους πήγε στο
Παρίσι. Μετά την ηχογράφησή του ο Ρούσσος διαφωνεί με τον Παπαθανασίου για τη μουσική πορεία του γκρουπ και αυτό γίνεται αφορμή να διαλυθούν και να ακολουθήσουν σόλο καριέρες.
Οι Olympians σ’ ένα πάρτυ στη δύση της δεκαετίας του ’60. Αριστερά ο πιανίστας και ψυχή του συγκροτήματος Άλκης Κακαλιάγκος. Στο μικρόφωνο ο Πασχάλης Αρβανιτίδης σε πιο χίπυ εμφάνιση (αρχείο Γιάννη Νέγρη)
The 70ς
Δεν πρέπει να πειράζεις τα παιδιά κι ας έχουν ενίοτε μακρύτερα τα
μαλλιά… Για ναι, σας λέω ναι, είναι εντάξει τα παιδιά… Στίχος των
Εξαδάκτυλος που μας βάζει στο κλίμα της δεκαετίας του ’70.
Εδώ τα
πράγματα γίνονται πιο άγρια. Ξεφυτρώνουν πειρατικοί σταθμοί σε κάθε
γειτονιά, τα μαλλιά μακραίνουν σιγά - σιγά, τόσο που πιάνονται κότσος!
Οι φαβορίτες μεγαλώνουν, τα παντελόνια στενεύουν ως το γόνατο, αλλά από
εκεί και κάτω μιλάμε για… καμπάνες.
Πολύχρωμα λουλουδάτα πουκάμισα, τεράστιοι γιακάδες, έτοιμοι να
απογειωθούν, τακούνια, μπότες, τσόπερ, πολύχρωμα φώτα στα κλαμπ,
«Κύτταρο», παραγωγές τύπου «φέξε μου και γλίστρησα» και η Πλάκα όπως δεν
την έζησε κανείς κάτω των 50 ετών.
Ο απόηχος της δεκαετίας του ’60 με τα δεκάδες μοντέρνα συγκροτήματα
σμίγει με τον καιρό, καθώς έχουν απομείνει μόνο οι Charms, οι Idols (να
αναφέρουμε τον τρομερό ντράμερ τους Τζίμη Τζιμόπουλο), οι Sounds, οι
Aphrodite’s Child, οι Blues Birds, οι Olympians και οι Up Tight. Όλοι
μέχρι το 1973 είχαν διαλυθεί. Εξαίρεση οι Blue Birds που άντεξαν ως το
1976.
Μπαμπά τι είναι οι Πελόμα Μποκιού; Άντε να εξηγήσεις ότι ο Βλάσης
Μπονάτσος ήταν ο τραγουδιστής μιας ροκ μπάντας με το όνομα αυτό,
φορώντας μια αρχαιοελληνική κελεμπία.
Ας σταθούμε σε κάποια συγκροτήματα και μουσικούς που σημάδεψαν τη
δεκαετία. Γυρίζουμε, λοιπόν, πίσω στο 1970, όταν βγήκε το 45άρι ο
«Γαρύφαλλος», το οποίο πούλησε 15.000 κομμάτια, μεγάλο νούμερο τότε. Το
διαχρονικό αυτό κομμάτι, που ακούγεται ως σήμερα και διασκευάστηκε
κιόλας, τραγούδησε κατ’ εξαίρεση ο Νίκος ΔαΠΕρης, αντί του βασικού
τραγουδιστή του γκρουπ Βλάση ΜΠΟνάτσου.
Το ’72 βγήκε το μοναδικό τους
άλμπουμ, ένας έξοχος ροκ δίσκος με πολύ καλό ελληνικό στίχο.
Οι
υπόλοιποι ήταν: Γιάννης ΚΙΟΥρτσόγλου (κιθάρα) -στην ηχογράφηση του
δίσκου τον αντικατέστησε ο Τάκης Ανδρούτσος- Τάκης ΜΑρινάκης (τύμπανα),
Γιώργος Στεφανάκης (όργανο) και Νίκος Δαπέρης (μπάσο, κιθάρα). Από το
γκρουπ πέρασε και ο κιθαρίστας - φωτιά Λάκης Ζώης που ακολούθησε
αργότερα τη jazz. Από τα αρχικά της πρώτης σύνθεσής τους πήραν το όνομά
τους. Το ΛΟ στο όνομα είναι του οργανίστα Νίκου Λογοθέτη.
Τα 4 Επίπεδα της Ύπαρξης από τις δυτικές συνοικίες της Αθήνας, που η ιστορίας τους έγινε πρόσφατα ταινία. Κυκλοφόρησαν το μοναδικό δίσκο τους το ’76
Οι Εξαδάκτυλος, για τους οποίους έγινε λόγος αρχικά, ήταν ο πυρήνας
των M.G.C., δηλαδή οι Δημήτρης Πουλικάκος, Δημήτρης Πολύτιμος, Αντώνης
Τριανταφύλλου και οι Νίκος Πολίτης, Λεωνίδας Αλαχαδάμης, ενώ πέρασαν από
το σχήμα σημαντικοί μουσικοί όπως οι Δήμης Παπαχρήστου και Λάκης
Διακογιάννης.
Το ρεπερτόριό τους ήταν Rolling Stones, Velvet
Underground, κλασσικά blues, και δικά τους κομμάτια με ελληνικό στίχο.
Κράτησαν ως το 1975 και είχαν σμίξει στο ναό του ροκ, το «Κύτταρο» με το
κορυφαίο γκρουπ της δεκαετίας, αλλά και γενικότερα της υπόθεσης
ελληνικό ροκ, τους Socrates.
Οι Socrates Drank The Conium με τον Johnny Lambizzi το Σεπτέμβριο του 1970 (αρχείο Γιώργου Τρανταλίδη)
Socrates Drank The Conium
Ένα σούπερ συγκρότημα που ήπιε το… κόνιο από τις ελληνικές
δισκογραφικές εταιρίες που ποτέ δεν κατάλαβαν την αξία των Socrates και
προωθούσαν άλλα ονόματα εκτός ροκ μουσικής.
Οι Socrates άξιζαν μια
διεθνή καριέρα, αντάξια των Aphrodite’s Child. Αγνά παιδιά, Πειραιώτες,
έπαιζαν ροκ με την ψυχή τους. Η πρώτη τους σύνθεση ήταν: Αντώνης
Τουρκογιώργης (μπάσο, φωνή), Γιάννης Σπάθας (κιθάρα), Ηλίας Μπουκουβάλας
(ντραμς).
Δεμένο γκρουπ με αγγλικό στίχο, εκτός του πρώτου τους
45άριού, από το οποίο πέρασαν σπουδαίοι ντράμερ, όπως οι Γιώργος
Τρανταλίδης, Νίκος Αντύπας, αλλά και οργανίστες όπως ο Δ. Πολύτιμος
(1978-80) στο «Κύτταρο», στις αλησμόνητες ροκ βραδιές με τις blues
Πέμπτες, όπου μαζί με τους Socrates εμφανίζονταν διάφοροι καλεσμένοι
όπως οι Πουλικάκος, Σιδηρόπουλος.
Ο οργανίστας στο άλμπουμ «Waiting For
Something» το ’80 ήταν ο Παύλος Αλεξίου. Το ’76 ηχογράφησαν στο Λονδίνο
το «Phos», στο οποίο συνεργάστηκαν με τον Βαγγέλη Παπαθανασίου στα
κήμπορντς και την παραγωγή, ο οποίος επηρέασε σημαντικά τον ήχο τους στη
δουλειά αυτή (βλ. Starvation).
Poll και ταγάρι
Αν και το ταγάρι είναι σήμα κατατεθέν βοσκών, το πιο γνωστό ταγάρι
έγινε αυτό των Poll. Ήταν η συσκευασία του δεύτερου άλμπουμ τους, το
’71.
Ο στίχος τους ελληνικός μιλούσε για αγάπη και ειρήνη, ενώ ο ήχος
τους ήταν flower - power. Ιδιαίτερα δημοφιλείς ως τις μέρες μας, ισχυρές
προσωπικότητες και ανήσυχοι χαρακτήρες που ακολούθησαν μετά το «ταγάρι»
σόλο καριέρες.
Στο ίδιο ύφος οι Νοστράδαμος, οι «Mamas and Papas» της Ελλάδας, των
Ιπποκράτη Εξαρχόπουλου ή Τσάρλυ, Στέλιου Φωτιάδη, Δέσποινας Γλέζου και
Chris King. Μοναδικό άλμπουμ τους το ’72 πούλησε όσο κανένας άλλος
δίσκος ως τότε και ξεπέρασε τις 70.000 πωλήσεις!
Οι Νοστράδαμος. Άγνωστο γιατί λείπει η rock lady - Δέσποινα Γλέζου από την πολύ ωραία αυτή φωτογραφία
Την ίδια εποχή σε «Άλλους Κόσμους» μουσικά υπάρχει ο Ηρακλής
Τριανταφυλλίδης και η Λερναία Ύδρα, με υπέροχες ροκ βραδιές αργότερα στη
«Σοφίτα», στην Πλάκα. Συνέχισαν για αρκετά χρόνια χωρίς ιδιαίτερη
βοήθεια από τις δισκογραφικές εταιρίες.
Ο Παντελής Δεληγιαννίδης, πρώην Olympians, Θεσσαλονικιός,
γνωρίζεται εκεί με τον φοιτητή του μαθηματικού Παύλο Σιδηρόπουλο και
σχηματίζουν τους Δάμων και Φιντίας. Γίνονται ευρύτερα γνωστοί μέσω του
«Κυττάρου», όπου εμφανίζονται ως το ’72.
Ο Σταύρος Λογαρίδης μετά τη διάλυση των Poll σχηματίζει το ’72 τους
Ακρίτας, μαζί με τον ντράμερ Γιώργο Τσουπάκη, τον Άρη Τασούλη στα
πλήκτρα και τον τεράστιο κιθαρίστα Δήμη Παπαχρήστου.
Από το γκρουπ
πέρασαν αρκετά μέλη, μεταξύ αυτών μέσα σε μια 5ετία που διήρκησε, η
Ariadne McKinnon Andrew και ο οργανίστας Γιάννης Παπαδόπουλος που μετά
το θάνατό του, το γκρουπ διαλύθηκε.
Οι Ακρίτας αυτό άφησαν πίσω τους ένα
εμπνευσμένο προοδευτικό ροκ άλμπουμ και πολλές ζωντανές εμφανίσεις. Ο
Λογαρίδης, η «μεγάλη φωνή της ροκ» συνέχισε σε σόλο πορεία κρατώντας
ψηλά τον πήχη του τεράστιου ταλέντου του.
Σημαντική σόλο πορεία διέγραψε επίσης μετά τους Poll ο Κώστας
Τουρνάς με αφετηρία τρία εξαιρετικά άλμπουμ: «Απέραντα Χωράφια» (1972),
«Αστρόνειρα» (1973) και «Κυρίες και Κύριοι» (1974). H πορεία του
συνεχίζεται κυρίως μέσα πετυχημένες ζωντανές εμφανίσεις έως σήμερα.
Οι 2002 του Ηλία Ασβεστόπουλου, και αργότερα 2002 GR, εμφανίστηκαν
στη δισκογραφία με τον εξαιρετικό δίσκο «Πόλα» το ’74 με χαρακτηριστικό
ήχο και φωνητικά. Ακολούθησε το άλμπουμ «Σιδερένιος Άνθρωπος» το ’75 που
κυκλοφόρησε ως Ηλίας Ασβεστόπουλος 2002, ό,τι καλύτερο στην πορεία
τους.
Πρωτοποριακό σχήμα οι Αγάπανθος με εγκέφαλο τον Θοδωρή Τρύφωνα. Ο
ήχος τους συνδύαζε ροκ και παράδοση. Τα άλλα μέλη τους ήταν οι Στέφανος
Δεκεριάν και Ντίνος Κόκκας. Από το ’76 ξεκινάει σε διάφορα κλαμπ και
συναυλίες ο Τζόννυ Βαβούρας (Γιάννης Αλεξόπουλος).
Μαζί του οι δύο
μετέπειτα «Μουσικοταξιαρχίτες», ο τεραστίων ικανοτήτων κιθαρίστας
Γιάννης Δρόλαπας και ο ντράμερ Βαγγέλης Βέκιος. Έγιναν γνωστοί ως
Vavoura Band.
O Βλάσσης Μπονάτσος ακολούθησε σόλο πορεία μόλις γύρισε
από την Αγγλία, χωρίς επιτυχία, αλλά με ένα πολύ καλό δίσκο την
«Επικίνδυνη Ισορροπία», το ’76.
O Vavouras ανάμεσα σε Αντώνη Τουρκογιώργη και Νίκου Τζονιχάκη (δεξιά). Από του αρχείο του Johnny Vavoura
Τα στέκια των 70ς
Τα μουσικά πρωινά συνεχίστηκαν σε αίθουσες κινηματογράφου στο
Παγκράτι, τη Ν. Ιωνία, τη Νίκαια και φυσικά το γήπεδο μπάσκετ του
Σπόρτινγκ.
Στις αρχές της δεκαετίας η νεολαία ανακαλύπτει το «Dolly’s»
στο Κολωνάκι, το «Αναμπέλ» στην Ακαδημίας, τις δύο πρώτες ντισκοτέκ της
Αθήνας. Ακολούθησαν η «Vertigo» στην Αχαρνών το ’72, η «Top Ten» στην
Πλ. Βικτωρίας και η «Beldam» στη Μιχαλακοπούλου.
Άλλα στέκια ήταν τα
«Problem» στην Αγαθουπόλεως της Κυψέλης, «Soul Sisters» και Πέμπεση στο
Χίλτον.
Η ντίσκο «ABC» στην Πατησίων το 1970, εκεί όπου έπαιζαν οι
Idols, όπως και στο «Paper Club» που είχε αφίσα «Idols Play Beatles». Οι
Πελόμα Μποκιού έπαιζαν στο «Hobby» στην Κύπρου της Κυψέλης που
μετονομάστηκε σε «Φλίσκο».
Ο Ηρακλής Τριανταφυλλίδης και η Λερναία Ύδρα με τον Γιώργο Μαγκλάρα (αριστερά) στην σύνθεσή τους το 1973.
Το πρώτο μαγαζί που έβαλε ταμπέλα Discoteque ήταν η «Καρυάτις» στην
Πλάκα, όπου υπήρχαν τα κλαμπ «Απόλλων» και «Μέκκα», πάντα αρχές 70ς,
όπως και τα «Πινόκιο», «Trip» και «Χρυσό Κλειδί».
Στην Πλάκα ήταν επίσης
το κλαμπ «Folk 17». Το ’78 άνοιξε το «Braxton» του αείμνηστου Νίκου
Σαχπασίδη (Half Note Jazz Club) στην Πλατεία Αμερικής, που λειτουργούσε
ως τζαζ κλαμπ. Το πρώτο παμπ ήταν το «Red Lion».
Τα πρώτα δισκάδικα της Αθήνας ήταν το «Blow Up» της Ρηνιώς
Παπανικολάου στην Λυκαβηττού στο Κολωνάκι και ο «Κύκλος» στην Καραγιώργη
Σερβίας, στο Σύνταγμα, τα οποία έκαναν εισαγωγές δίσκων από το
εξωτερικό και οι νέοι σχημάτιζαν ουρές για ν’ ακούσουν τους ήχους της
εποχής.
Το εκπληκτικό ροκ συγκρότημα που συνεργάστηκε ο Διονύσης Σαββόπουλος μετά το «Φορτηγό». O Νιόνιος κακώς δεν αναφέρεται στα αφιερώματα του ελληνικού ροκ, καθώς ήταν μια πολύ δυναμική παρουσία με πρωτοποριακές μουσικές ιδέες. Ίσως γιατί άλλαξε μουσική πορεία αργότερα και συνδέθηκε περισσότερο με την ελληνική μουσική.
Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’70 το ελληνικό ροκ σε γενικές
γραμμές δεν έχει να επιδείξει πολλά σχήματα και ανακυκλώνει τους ίδιους
μουσικούς σε άλλα γκρουπ. «Μαύρα σύννεφα» έχουν μαζευτεί και υπάρχει ένα
κλίμα νοσταλγίας μέσω συναυλιών στο Σπόρτινγκ, στο Κύτταρο, στο Ροντέο
και σε μουσικά πρωινά που συνεχίζονται.
Το κοινό είναι άγριο και το κλίμα στις συναυλίες οξυμένο. Υπάρχει
φανατισμός και άγρια κόντρα μεταξύ ροκάδων και καρεκλάδων. Οι τελευταίοι
είναι νέο… φρούτο και χαρακτηρίζονται φλώροι.
Πολλές καρέκλες έσπασαν
στην πλάτη τους και δίκαια πήραν τον τίτλο αυτό. Η νεολαία διχάζεται και
οι… εχθροί του ροκ εκδηλώνονται. Αυτοί δεν είναι άλλοι από τους
πρεσβευτές του πολιτικού τραγουδιού, δηλαδή Θεοδωράκης, Μαρκόπουλος,
Ξαρχάκος οι οποίοι όπου σταθούν κι όπου βρεθούν βγάζουν χολή για το ροκ
(άκου το «Μίκυ Μάους» του Παύλου Σιδηρόπουλου).
Ήταν η εποχή της
μεταπολίτευσης, όπου μεγάλη μερίδα της νεολαίας συγκινούνταν ακόμη από
το ροκ. Ο Χατζιδάκις κράτησε ουδέτερη στάση στην κόντρα αυτή.
Τα ευκαιριακά σχήματα δίνουν και παίρνουν. Αχ Βαχ, Εταιρεία
Καλλιτεχνών κ.α. με δυνατούς μουσικούς στις συνθέσεις τους, αλλά κυρίως
συναυλιακή παρουσία και όχι δισκογραφική.
Οι S.O.S στο στέκι τους που προτάθηκε να επισκεφτεί ο μέγας Rory Gallagher και πήγε και τους είδε. Ήπιε μπύρες στην υγεία τους.
Η καρδιά του ροκ χτυπά στην Πλάκα, «Skylab», «Άρης», «Σοφίτα»,
«Λήδρα» (εδώ πρωτόπαιξε ο Τζίμης Πανούσης και οι Μουσικές Ταξιαρχίες),
το «Tiffany’s» στην Ανδριανού.
Εκεί εμφανίζονταν οι S.O.S. (Sultans Of
Swing) του Τζίμη Βατικιώτη, ενός προικισμένου κιθαρίστα που έβγαζε τα
τραγούδια σε χρόνο ρεκόρ ολόιδια με την πρωτότυπη εκτέλεση, όπως το
κομμάτι των Dire Straits, που τους έδωσε το όνομα. Στο γκρουπ έπαιζε
τύμπανα ο Τάσος Φωτοδήμος, ένας δυναμικός ντράμερ αλά Keith Moon και ο
Χρήστος Χήρας στο μπάσο.
Αργότερα από το γκρουπ πέρασαν ο μπασίστας
Μανώλης Τσίναλης και στα πλήκτρα ο Γιάννης Γιοκαρίνης. Μια βραδιά του
’81 πήγε να τους δει εκεί και εντυπωσιάστηκε ο Rory Gallagher μετά τη
συναυλία του στη Ν. Φιλαδέλφεια.
Η πρόμο φωτογραφία του Δ. Πουλικάκου για τη συναυλία στη μνήμη του Παύλου Σιδηρόπουλου στο «Ρόδον» το 2000. Ο επιδραστικότερος Έλληνας ρόκερ. Παραμένει ακμαίος.
Στα σοκάκια της Πλάκας γινόταν χαμός από φρικιά. Οι τιμές των
σπιτιών έπεσαν σε εξευτελιστικό σημείο και πολλοί ξεπουλούσαν φεύγοντας
άρον άρον.
Ο Δημήτρης Πουλικάκος βγάζει τον δίσκο «Μεταφοραί Εκδρομαί ο
Μήτσος» το ’76, δίσκος σταθμός του ροκ στην Ελλάδα. Το τραγούδι «Σκόνη,
Πέτρες, Λάσπη» είναι διαχρονικό και ακόμη επιχειρούν να αποδώσουν
νεανικά σχήματα.
Τον Ιούνιο του ’79 ο Πουλίκας ή Θείος Νώντας μαζί με
την αφρόκρεμα των Ελλήνων ρόκερς (Σιδηρόπουλος, Λογαρίδης, Πολύτιμος,
Διακογιάννης, Ντάλλας, Παπαχρήστου, Σιδεράς, Πολίτης, Αλαχαδάμης, Sigma
Fay, Ariadne McKinnon Andrew κ.α.) δίνουν τη «Συναυλία της Βροχής», όπως
ονομάστηκε λόγω της διπλής ακύρωσής της από κακοκαιρία, στο ανοιχτό
γήπεδο μπάσκετ του Ζωγράφου, εκδήλωση της Β’ Γυμνασίου της περιοχής.
Το
«Crazy Love Στο Ζωγράφου» αποτελεί συναυλία ορόσημο για τα 70ς και όχι
μόνο. Σημείο των καιρών η διοργάνωση ροκ συναυλιών και μουσικών πρωινών
από τα σχολεία για την εξοικονόμηση χρημάτων για τις ανάγκες τους.
Στη
επόμενη δεκαετία το φαινόμενο αυτό αντικαταστάθηκε από τις
χοροεσπερίδες. Όσο για το μπουκάλι που έσπασε στου Ζωγράφου και
ακούγεται στο δίσκο δείχνει το ηλεκτρισμένο κλίμα των συναυλιών. Το
κοινό δεν συγχωρούσε τίποτα ενάντια στα δεδομένα της έκφρασής του.
Ο Παύλος Σιδηρόπουλος
Το πορτραίτο του Παύλου από το δίσκο «Φλου» με τους Σπυριδούλα. Ήταν το πρόμο στην συναυλία στην μνήμη του στο «Ρόδον».
Ο Παύλος στα 70ς μαζί με τους Σπυριδούλα, των Βασίλη και Νίκου
Σπυρόπουλου, έβγαλαν το δίσκο «Φλου» το ’79, με τη συμβολή σημαντικών
Ελλήνων ροκ μουσικών, που ακούστηκε και αγαπήθηκε όσο λίγοι δίσκοι.
Μουσικός με ιδιαίτερες ευαισθησίες περιόρισε ως ένα βαθμό τη θεματολογία
των κομματιών του γύρω από το προσωπικό του πάθος για τα ναρκωτικά που
τον σκότωσαν τελικά στις 6 Δεκεμβρίου 1990.
Είχε πιστό κοινό που τον
ακολουθούσε όπου κι αν εμφανίζονταν ως το τέλος. Στο «Rodeo» είχε
εμφανιστεί πολλές φορές.
Μια φορά θυμάμαι ένας του ζητούσε επίμονα την
«Ηρωίνη», ένα τραγούδι του, στο τέλος κάθε κομματιού. Όταν κάποια στιγμή
άρχισε να το παίζει ο παραγγέλων έσπασε ένα μπουκάλι μπύρας στην πίστα.
Ο Παύλος αμέσως απαίτησε να φύγει γιατί αλλιώς θα διέκοπτε τη συναυλία.
«Δεν είναι μπουζούκια εδώ», είπε.
Ο οπαδός ζήτησε συγνώμη και έφυγε. Το
’79 πρωταγωνίστησε στην ταινία του Ανδρέα Θωμόπουλου «Ο Ασυμβίβαστος»
και τραγούδησε τα κομμάτια του soundtrack, ανάμεσα τους ένα από τα πιο
όμορφα το «Να Μ’ Αγαπάς». Μας λείπει…
Φίλες και φίλοι αν σας λείπουν οι συναυλίες των 70ς στο Σπόρτινγκ,
τα μουσικά πρωινά στο Μίλωνα, εάν είστε Νεοσμυρνιοί όπως ο υπογράφων, αν
περνάτε αν αναζητάτε τη Λήδρα και βρείτε στη θέση της ένα θέατρο, αν
πάτε στην Quinta και δείτε κάτι άλλο εκεί, μην απογοητεύεστε. Υπάρχουν
οι αναμνήσεις, οι δίσκοι και όλο και κάποιος καλός φίλος θα βρεθεί να
θυμηθείτε τα παλιά…
ΠΗΓΗ. ogdoo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου